Banja Luka je najveći grad, privredni i kulturni centar u Republici Srpskoj i drugi grad po veličini u BiH.Ovo je grad sa bogatom prošlošću,grad za čiju su se vlast vjekovima borili mnogi osvajači. Ono po čemu je Banjaluka bila i ostala prepoznatljiva jeste mnoštvo zelenila i rijeka Vrbas,pa ima epitet ,,grad zelenila ”. Raj za dušu i oči svakog posjetioca.
Banjaluka se nalazi u sjeverozapadnom dijelu BiH i odlikuje se povoljnim geografskim,odnosno regionalnim položajem.Površina opštine Banjaluka su 1.239 km²,a sam grad se prostire na oko 150 km². Koordinate Banjaluke su 44º 46’ 27” SGŠ i 17° 11’ 44” IGD.Središnji dio grada leži na nadmorskoj visini od 164 metra. Grad se razvio na južnom rubu ove kotline,na samom izlazu Vrbasa iz klisure u ravničarski dio.Čitava kotlina okružena je brdima i brežuljcima tercijalne starosti.
Sa južne strane su brda: Starčevica, Krčmarice i Banj Brdo sa jugozapadne Šibovima, a na sjeverozapadu banjalučka Kozara.Grad je smješten u tektonskoj uvali pravca jugozapad-sjeveroistok u dužini od 15 km sa najvećom širinom od 5 km .Banjalučki zemljotresi iz 1969.god. malo su uticali na deformaciju zemljišta i poremećaj režima podzemne vode.Neki izvori su postali bogatiji vodom, dok su drugi sasvim presušili. Klima je umjereno kontinentalna.Banjalučki kraj odlikuje se relativno hladnim zimama, toplim ljetima,znatnim kolebanjem temparature i obilnijim padavinama u ljetnom periodu.Stanovništvo Banja Luke je imalo odlučujući značaj za razvoj i oblikovanje grada. Sukobljavanja raznih političkih sila ostavljala su u zemlji i narodu duboke tragove. Još u vrijeme turskog perioda Banja Luka se već i po samoj osnovi dijeli na pravi muslimanski i mješoviti grad. Mješoviti gradski kraj leži u ravnici dok su muslimanske mahale zbijene između brda. Ratna pustošenja krajem 17 vijeka kao i požari, epidemije, kuge i kolere zadali su gradu teške udarce. Demografski razvitak Banja Luke između dva svjetska rata tekao je sporo. Od drugog svjetkog rata do početka 90-tih god. 20 vijeka stanovništvo Banja Luke se višestruko uvećalo. Ratni sukobi 90-tih god. doveli su do velikih migracija stanovništva. Tako danas na području banjalučke opštine živi oko 260.000 stanovnika. Današnja struktura stanovništva je odraz političkih i vjerskih zbivanja koja su se odvijala 90-tih god. 20. vijeka. Veliku pažnju zaslužuje i vazdušni saobraćaj u Banjaluci.. Prisustvo aerodroma veoma je bitno u savlađivanju prostornih relacija. Pošto je aerodrom Mahovljani od grada udaljen 15 km Banja Luka nije izložena prevelikoj buci aviona.Visoke cijene u avio prevozu razlog su manje zastupljenostiu korištenju ovog prevoznog sredstva.Banja Luka je privredni centar zapadnog dijela Republike Srpske sa razvijenom privrednom strukturom.Osnova privrednog razvoja grada je savremena industrija i uslužne djelatnosti,a zatim slijedi privreda i šumarstvo.Kao posljedica moderne i nikome jasne privatizacije mnoga preduzeća su otkupljena,dok su druga zbog finansijskog stanja potpuno ili djelimično propala.Pod današnjim imenom Banja Luka se prvi put pominje u dokumentima Ugarskog kralja Vladislava II Jegelovića. Ime Banja Luka izvedeni je iz toponima Banova Luka. Naime, u našem starijem govoru riječ banj, banja imalo je isto značenje kao danas banov, banova. Imenica luka označavala je zemljište uz vodu. Banja Luka je grad sa bogatom prošlošću i mnoštvom spomenika . Razvijajući se u izuzetnim viševjekovnim okolnostima strane okupacije,najprije turske,a onda i ustrougarske, Banja Luku u njenom urbanizmu i arhitekturi karakteriše pečat tih okupacija.Jedna od najvećih antičkih vrijednosti je svakako i tvrđava ,,Kastel” koja po arheološkim istraživanjima leži na ostacima rimskog Kastruma. Ovo je ravničarski tip tvrđave koji predstavlja rijedak primjer na ovim prostorima. Naj-značajnija gradnja tvrđave započeta je u 15 vjeku da bi kasnije prerasla u pravu tvrđavu sa kulama i spoljnim utvrdama.
Posjetiti grad a ne prošetati glavnom tkz.Gospodskom ulicom je neizbježno. Njena izgradnja imala je jedinstvenu trgovačku namjenu. Pravac ulice od samog formiranja nije poštovao pravougaonu šemu grada, već je zauzimao kosu poziciju. Novi zahtjevi doveli su do transformacije tradicionalne arhitekture u spratne stambeno-poslovne zgrade,ali mnogi od ovih objekatau Gospodskoj ulici sačuvali su autentičnu arhitektonsku dispoziciju, konstrukciju, materijale i ukras do danas.Uovoj ulici posebno se ističe monumentalna uglovna zgrada izgrađena početkom 20 vijeka danas poznata kao Gradska pivnica i predstavlja spomenik pod zaštitom države.
Među specefične građevine austrougarskog perioda izdvaja se niz stambenih objekata u ulicama Kralja Petra I Karađorđevića i Mladena Stojanovića. Vile su građene u stilu austrijske kuće za odmor-ljetnikovac.Sam grad odlikuje se brojnim ulicama sa drvoredima koji su inače prepoznatljiv simbol grada na Vrbasu,zatim zelenim trgovima,parkovima i posebnim zelenilom oko stambenih objekata.Banja Luku krasi oko 1000 ha urbanog zelenila,pa je sa pravom nazivaju ,,grad zelenila”. Estetski izgled grada upotpunjuju parkovi. U samom centru između hotela ,,Bosnai” i ,,Palas” je gradski park u kome je spomenik posvećen književniku Petru Kočiću po čemu je i sam park dobio ime. Park Dr. Mladen Stojanović prostire se na površini od 10 ha sa prekrasnom vegetacijom, mnoštvom klupa za odmor,uređenih staza,prostora za djecu i teniskim terenim.U gradu Banja Luci postoji 5 hotela i sve veći broj privatnih motela kao i mnogobrojni ugostiteljski objekti. Kao ponos gradu tu je rijeka Vrbas, koja protiče gotovo kroz sredinu grada. Prirodna ljepota rijeke,obale pune zelenila,brojni termalni izvori i vrela pružaju mnoga prijatna mjesta za odmor i izlete.